Cel i metoda badania

Celem badania była próba oceny dojrzałości systemu ochrony zdrowia w Polsce pod kątem szans powodzenia wprowadzanych lub planowanych do wprowadzenia zmian systemowych służących poprawie jakości, dostępności i efektywności opieki zdrowotnej w Polsce.

Badanie miało formę ankiet online opartych na podejściu prof. Marka Moore’a (Harvard Kennedy), autora koncepcji trójkąta strategicznego określającej warunki wdrożenia skutecznej polityki publicznej. Koncepcja trójkąta strategicznego służy ocenie szans skutecznego wdrożenia badanej polityki publicznej. Wierzchołki trójkąta reprezentują:

• kolektywną akceptajcę wartości publicznej idącej za daną polityką,
• jej legitymizację i wsparcie legislacyjne, finansowe i organizacyjne ze strony decydentów, regulatora oraz
• zdolność do realizacji polityki przez zangażowane podmioty i ludzi.

Wdrożenie badanej polityki publicznej może być udane tylko pod warunkiem, że każdy z wierzchołków trójkąta jest w rónym i wysokim stopniu zdeterminowany i przygotowany do realizacji związanych z tym zadań.

Badanie zostało zrealizowane we współpracy ze Szkołą Główną Handlową w Warszawie a uczestnikami było 47 absolwentów i słuchaczy międzyuczelnianych studiów MBA w ochronie zdrowia SGH-WUM, w tym absolwenci edycji skierowani na studia przez Ministerstwo Zdrowia. W badaniu zostały zadane następujące trzy pytania.

W jakim stopniu spodziewane korzyści z podejmowanych i proponowanych zmian systemowych organizacji i finansowania opieki zdrowotnej uzyskują kolektywną akceptację:

• rządu,
• samorządu terytorialnego,
• społeczeństwa,
• personelu ochrony zdrowia?

W jakim stopniu wykonawcy polityki publicznej są gotowi i zdeterminowani do implementacji zmian i dostarczenia pożądanych rezultatów:

• NFZ,
• inne agendy Ministerstwa Zdrowia,
• świadczeniodawcy,
• personel ochrony zdrowia?

W jakim stopniu podejmowane i proponowane zmiany systemowe są formalnie legitymizowane i uzyskują wsparcie w obszarze:

• ram prawnych,
• ram finansowych,
• zasobów administracji publicznej,
• potencjału społecznego?

Odpowiedzi były udzielane według następującej skali:

• w żadnym stopniu,
• w stopniu ograniczonym,
• w stopniu przeważającym,
• w najwyższym stopniu.

Wyniki

Wyniki badania zostały podsumowane na poniższych grafikach:

Wnioski

Badanie miało charakter pilotażowy i służyło wstępnej ocenie zagadnienia dojrzałości polityk publicznych ochrony zdrowia. Autor wyciąga z niego następujące wnioski:

1. Za wyjątkiem ram prawnych, we wszystkich badanych obszarach przeważały odpowiedzi wskazujące na ograniczony lub żaden stopień akceptacji, gotowości lub wsparcia dla zmian systemowych. Jedynie w przypadku ram prawnych nieznaczną przewagę uzyskał pogląd przeważającej lub najwyższej legitymizacji i wsparcia ze strony administracji państwa.
2. Najmniej sprzyjające możliwej transformacji systemu zostały ocenione ramy finansowe stanowione przez państwo.
3. Mimo dostrzeżenia znaczenia inicjatyw legislacyjnych ich skuteczność, ze względu na brak wystarczającego wsparcia w pozostałych obszarach, nie może być uznana za wystarczającą.

Sumarycznie, dojrzałość państwa do wdrażania zmian systemowych w ochronie zdrowia, a więc prawdopodobieństwo realizacji skutecznych transformacji, została w badaniu oceniona jako raczej ograniczona.  Należy jednak mieć na uwadze, że na ocenę taką może mieć wpływ badana grupa, która reprezentowała jedynie osoby podejmujące wysiłek uzyskania tytułu Master of Business Administration w ochronie zdrowia oraz trwająca w domenie publicznej dyskusja przyszłych wymagań na stanowisku kierownika podmiotu leczniczego obejmująca ewentualny obowiązek posiadania tytułu MBA.

Intencją autora jest powtarzanie badania w cyklu rocznym w celu identyfikacji trendu oraz jego pogłębienie w wybranych dziedzinach ochrony zdrowia.