„Światowa Organizacja Zdrowia – sytuacja na dziś” to temat posiedzenia Parlamentarnego Zespołu ds. Światowej Organizacji Zdrowia, które odbyło się 7 lutego 2024 r. „To pierwsze posiedzenie, w czasie którego chcielibyśmy omówić kwestie związane z rolą Polski w Światowej Organizacji Zdrowia. W konsekwencje dzisiejszego spotkania chcielibyśmy wypracować wspólne stanowisko na podstawie tego, czego dowiemy się od Ministerstwa Zdrowia, ekspertów i osób zainteresowanych tematem – jakie są plusy, ale również zagrożenia wynikające z tego, że Polska jest członkiem WHO i czy powinna nim być” – mówił otwierając posiedzenie Adam Płaczek, poseł Konfederacji, przewodniczący Zespołu.

Głównym tematem posiedzenia były prace nad projektem tzw. traktatu pandemicznego Światowej Organizacji Zdrowia oraz propozycjami poprawek do Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych (2005). W styczniu tego roku Ministerstwo Zdrowia informowało, że w grudniu 2023 r. odbyły się spotkania ciał odpowiedzialnych za realizację obu projektów: Międzyrządowego Ciała Negocjacyjnego (Intergovernmental Negotiating Body – INB) oraz Grupy Roboczej ds. poprawek do Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych (2005) (Working Group on Amendments to the International Health Regulations (2005) – WGIHR). W przypadku traktatu pandemicznego nie udało się wypracować kompromisu w żadnych kluczowych punktach projektu. Do Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych (2005) zgłoszono natomiast poprawki (więcej TUTAJ).

Posłowie pytali obecną na posiedzeniu wicedyrektor Departament Współpracy Międzynarodowej Ministerstwa Zdrowia Ewę Nowacką czy dostępny jest dokument podsumowujący dotychczasowe ustalenia. Zgodnie z przepisami WHO, państwa członkowskie powinny zapoznać się z nimi na trzy miesiące przed zaplanowaną na 27 maja tego roku w Genewie 77. Sesją Światowego Zgromadzenia Zdrowia (World Health Assembly), najwyższego organu WHO.Wicedyrektor Departamentu Współpracy Międzynarodowej Ministerstwa Zdrowia nie odpowiedziała jednoznacznie na to pytanie.

„Mamy do czynienia z sytuacją braku transparentności to jest podstawowy problem, który dotyczy nie tylko samej organizacji jaką stała się WHO w ostatnim czasie, gdzie ścierają się różnego rodzaju wpływy – lobby chińskie,  działania o charakterze personalnym, naciski na takie, a nie inne wybory przewodniczących rzutują na wizerunek organizacji” – podkreślał obecny na posiedzeniu Zespołu Grzegorz Ziemniak, Partner IZiD. „Nie bez powodu Stany Zjednoczone wycofały się z wielu działań i finansowania aktywności na rzecz tej organizacji. Przy takiej polityce, którą WHO prowadzi w tej chwili – czyli mając na względzie zmiany i szerokie modyfikacji międzynarodowych przepisów zdrowotnych – mamy do czynienia z brakiem z jednej strony transparentności samej organizacji, ale z pewnego rodzaju przyzwoleniem na to, że nie ma możliwości dowiedzenia się od przedstawicieli naszego Ministerstwa Zdrowia jakie stanowisko prezentuje Polska” – dodał Grzegorz Ziemniak i przytoczył odpowiedzi na interpelacje poselskie składane w ubiegłej kadencji Parlamentu. Posłowie pytali w nich m.in. co Ministerstwo Zdrowia zamierza zrobić, żeby posłowie mieli wpływ na to, jakie stanowiska są prezentowane na spotkaniach WHO oraz na podstawie jakich danych Ministerstwo przygotowuje stanowiska w imieniu Polski. Resort zdrowia odpowiedział m.in., że nie ma mechanizmów przewidujących konsultowanie z parlamentarzystami stanowisk prezentowanych przez polską delegację na spotkaniach organizowanych w związku z członkostwem Polski w Światowej Organizacji Zdrowia, a „Ministerstwo Zdrowia każdorazowo udziela szczegółowych informacji na pytania oraz propozycje stanowisk przekazane przez pań i panów posłów między innymi poprzez odpowiedzi na interpelacje poselskie czy też poprzez bezpośredni udział w posiedzeniach wielu komisji sejmowych”.

„Mieliśmy przypadki, że WHO zakłamywała sytuację związaną z pandemią i rozprzestrzenianiem się Covid-19 w Chinach.  Wszystko cały czas rozbija się o brak transparentności i brak możliwości zdobycia informacji w jaki sposób powstają dokumenty, które mają potem rzutować na nasze zdrowie. Widzimy jak wiele jest przypadków okazywania pewnego rodzaju lekceważenia i trudności w uzyskaniu wiedzy jakiego rodzaju argumenty Polska stosuje w dyskusjach z WHO i co zamierza zrobić, żeby chociażby państwo posłowie mieli dostęp do tego,  a za państwem reszta społeczeństwa i ci, którzy uczestniczą w życiu publicznym w ochronie zdrowia i są żywotnie tym zainteresowani” – podkreślał Grzegorz Ziemniak.

„Faktycznie nie ma przepisów, które zobowiązują nas do konsultacji naszych stanowisk na fora międzynarodowe z posłami” – przyznała Ewa Nowacka. „Mamy ustawę o współpracy z Sejmem i Senatem w odniesieniu do naszej działalności w Unii Europejskiej, ale jeżeli panowie posłowie macie taką potrzebę, to tutaj jest ciało ustawodawcze, które może postarać się stworzyć ustawy o konieczności konsultacji stanowisk z posłami” – dodała wicedyrektor Departamentu Współpracy Międzynarodowej Ministerstwa Zdrowia.

Podsumowując posiedzenie poseł Włodzimierz Skalik zwrócił uwagę, że Polska to nie tylko grupa urzędników w Genewie, ale ponad 30 mln ludzi, którzy chcą wiedzieć jakie decyzja podejmie WHO na Szczycie w maju tego roku. „My jako opinia publiczna nie wiemy jakie poprawki będą zatwierdzane 27 maja i stanowczo nie akceptujemy takiego stanu rzeczy” – powiedział poseł Włodzimierz Skalik.

Pełny zapis posiedzenia Parlamentarnego Zespołu ds. Światowej Organizacji Zdrowia dostępny jest TUTAJ