Cogito ergo sum (łac. „Myślę, więc jestem”) to zdanie, które jest konkluzją wywodu, w którym René Descartes (Kartezjusz) poszukuje niepowątpiewalnych podstaw wiedzy.

A zatem czytam projekt ustawy o modernizacji i poprawie efektywności szpitalnictwa (nazwanej przez ministra zdrowia na konferencji prasowej konstytucją polskiego szpitalnictwa) i myślę.

Przede wszystkim o tym, że sam tytuł jest bardzo obiecujący „modernizacja” i „poprawa efektywności”.

Z drugiej strony zastanawiam się, dlaczego tylko szpitalnictwa?

W zasadzie nie ma chyba dzisiaj osoby, która zajmując się ochroną zdrowia nie kontestowałaby dwóch okoliczności:

• po pierwsze tego, że sieć szpitali, w kształcie utworzonym i funkcjonującym obecnie, nie sprawdziła się – jako mało efektywne należy oceniać płacenie ryczałtu za świadczenia zdrowotne a i same kryteria kwalifikacji do sieci są bardzo skomplikowane;
• po drugie, polska ochrona zdrowia jest zbyt „szpitalno-centryczna”.

Od pewnego czasu w przestrzeni publicznej toczy się dyskusja, której konkluzja jest jednoznaczna i można ją podsumować krótkim stwierdzeniem „zbyt duża rola szpitali w ochronie zdrowia”. Zatem poświęcenie ustawy wyłącznie szpitalom może sugerować, że ten model się nie zmieni. Ale może też być zupełnie inaczej. Może to początek? A uporządkowanie, tj. „modernizacja” i „poprawa efektywności” działania szpitali będzie wyłącznie wstępem do tego, aby zacząć budować system ochrony zdrowia (celowo piszę „zacząć budować system” bo nie mam przekonania, że taki spójny system obecnie istnieje).

Projekt ustawy „obiecuje” poprawę w tym zakresie i to dobrze, wszakże pod tym warunkiem, że jest to punkt wyjścia, po którym nastąpią inne działania:

• dalsza zmiana kompetencji POZ;
• dalsze zwiększanie roli opieki ambulatoryjnej względem opieki szpitalnej;
• wzmocnienie opieki koordynowanej, bez której nie zbudujemy systemu nowoczesnego i efektywnego zarówno ekonomicznie, ale przede wszystkim efektywnego pod względem jakości leczenia.

W toku prac legislacyjnych jest drugi równie ważny projekt ustawy, tj. o jakości i bezpieczeństwie pacjenta. W tym kontekście nie mam przekonania, że oba projekty zostały ze sobą spójnie powiązane. W projekcie ustawy o modernizacji i poprawie efektywności szpitalnictwa zabrakło odniesienia do kryteriów jakościowych funkcjonowania szpitali. Ustawa koncertuje się wyłącznie na wyniku finansowym, który, w przypadku dążenia szpitala do podniesienia jakości świadczeń może nie być dobry. Podnoszenie jakości wymaga kosztów i to nie tylko rzeczowych, ale przede wszystkim osobowych. Może się zatem zdarzyć, że szpital, który będzie miał świetne wyniki jakościowe, gorzej zostanie oceniony z punktu widzenia wyniku finansowego.

Należy też rozważyć inne elementy tj. zasady przeprowadzania egzaminu dla kadry menedżerskiej (szczegóły zostaną określone w rozporządzeniu).

Również kwestia czasowego podejścia do oceny wyników finansowych szpitali rodzi wątpliwości (minister zdrowia zapowiedział, że tym odniesieniem będzie wynik za 2022 r.), bowiem szpitale funkcjonują cały czas w warunkach ekstraordynaryjnych i w najbliższym czasie są małe szanse, aby to uległo zmianie.

Uwzględniając okoliczność, że szpitale w powiecie są bardzo często jednym z największych pracodawców, w szczególności dla pracowników niemedycznych, w projekcie brakuje rozwiązań istotnych z punktu widzenia pracowników, tj. zapewnienia podjęcia działań osłonowych wobec tych osób, dla których „modernizacja” i „poprawa efektywności” będzie się wiązać z utratą pracy.

Pomimo licznych wątpliwości uważam, że… to dobry punkt wyjścia.